Grensoverschrijdend telewerken: impact op sociale zekerheid wordt opgevangen door een nieuw Kaderakkoord

In een vorige QPS nieuwsbrief werd één en ander reeds toegelicht en werd aangegeven dat er binnen de Europese Unie gezocht werd naar oplossingen voor de impact op het vlak van sociale zekerheid. De reeds bestaande aanwijsregels vervat in de Europese verordening volstaan niet in een tijdperk waar grensoverschrijdend telewerk steeds vaker de realiteit is.

Bestaande aanwijsregels: Verordening nr. 883/2004

Een individu is steeds onderhevig aan de socialezekerheidswetgeving van slechts één lidstaat. In principe is het werkland determinerend, maar hierop bestaan enkele belangrijke uitzonderingen, waaronder de toepassing van de wetgeving van de woonstaat wanneer het individu daar een substantieel deel (minstens 25%) van zijn of haar werkzaamheden verricht. Op grond hiervan zou bij minstens 25% grensoverschrijdend thuiswerk de wetgeving van de woonstaat van toepassing zijn.

Indien u uitsluitend in het buitenland werkzaam bent, zal u onderworpen worden aan de buitenlandse sociale zekerheid. Echter, indien u twee dagen per werkweek telewerk zou verrichten (40%) zal het Belgische sociale zekerheidsstelstel van toepassing zijn ingevolge voormelde Europese verordening.

Kaderakkoord betreffende Grensoverschrijdend Telewerk

Op 1 juli 2023 trad het Kaderakkoord betreffende Grensoverschrijdend Telewerk in werking. Op basis hiervan biedt België, samen met 10 andere lidstaten[1], werknemers en werkgevers de mogelijkheid om af te wijken van de hierboven omschreven aanwijsregel om bij telewerk het sociale zekerheidsstelsel van de werkstaat te behouden. Het Kaderakkoord kan enkel ingeroepen worden zolang de werknemer minder dan 50% van zijn arbeidstijd als telewerker in zijn woonstaat uitoefent.

De werknemer en werkgever moeten om deze toepassing verzoeken bij de administratie van de lidstaat waarvan ze de sociale zekerheid willen toepassen, doorgaans de lidstaat waar de werkgever gevestigd is dus. Deze administratie zal vervolgens een A1-attest afleveren, waarvan de duur beperkt is tot maximaal 3 jaar. Een verlenging is mogelijk mits een nieuw verzoek ingediend wordt. 

Enkele opmerkingen

Het Kaderakkoord is niet van toepassing op zelfstandigen.

Het kaderakkoord viseert enkel situaties waarin de bestaande aanwijsregels resulteren in de toepassing van de socialezekerheidswetgeving van de woonstaat doordat de werknemer daar een substantieel gedeelte van zijn werkzaamheden verricht.

Bovendien is het kaderakkoord enkel van toepassing wanneer het ondertekend is door zowel de woonstaat, als de staat van vestiging van de werkgever(s).

Bovenstaande heeft geen impact op de fiscaliteit, maar heeft enkel gevolgen op het vlak van sociale zekerheid. Fiscaal gezien blijft de regel dat de dagen thuiswerk belastbaar zijn in de woonstaat.

Grensoverschrijdend werken kan heel wat vragen met zich meebrengen voor u als werkgever, alsook voor uw werknemers. Wij adviseren u om tijdig informatie in te winnen inzake het van toepassing zijnde sociale en fiscale regime. Onze QPS adviseurs staan steeds voor u klaar.  

[1] België, Oostenrijk, Tsjechië, Duitsland, Liechtenstein, Luxemburg, Nederland, Slowakije, Zwitserland, Finland en Noorwegen hebben het Kaderakkoord reeds ondertekend.

Bekijk ook onze andere recente blogberichten en ontdek meer expertise